Alice Hamilton (1869-1970): pionier in preventie
- PDF / 290,847 Bytes
- 6 Pages / 595.276 x 841.89 pts (A4) Page_size
- 23 Downloads / 166 Views
Alice Hamilton (1869-1970): pionier in preventie (2) Een ontdekkingsreis door de industriële toxicologie
André Weel Inleiding In dit tweede artikel bespreek ik enkele speciale industrieel-toxicologische projecten die Alice Hamilton heeft uitgevoerd, alsmede één niet-toxicologisch project. Zo leren we haar werkwijze meer van nabij kennen. In de beschreven projecten is zij steeds de pionier: de eerste die een bepaald samengaan van een industriële blootstelling en gesignaleerde gezondheidsproblemen nader onderzoekt.
Loodwitproductie volgens het Old Dutch Process Hoe Alice Hamilton betrokken raakte bij het Illinois Survey naar beroepsziekten heb ik in het eerste artikel in TBV8 vermeld. Hamilton neemt hier de loodintoxicatie voor haar rekening. Lood is historisch gezien het oudste industriële gif, al bekend in het oude Rome. Plinius de Oudere vermeldt loodvergiftiging als een van de ‘ziekten der slaven’. Terwijl in 1910 de medici de loodbedrijven in de staat Illinois bezoeken, lezen de assistenten de medische dossiers in de ziekenhuizen en interviewen zij de ziekenhuisdokters. Hamilton bezoekt de loodbedrijven persoonlijk, vaak alleen, hetgeen nogal opzien baart. Zij treft veel sterk vervuilde werksituaties aan met een hoge blootstelling aan loodstof.3 Meestal werkt men daar volgens het Old Dutch Process of white-lead production. Dit recept stamt uit de Middeleeuwen. Franse wijnbouwers ontdekten toen dat als zij zure wijn in loden potten deden er een wit poeder werd gevormd waardoor de wijn vergiftigd raakte, maar dat het prima verf opleverde. Begin 20e eeuw is het procedé als volgt. Men doet loodvellen in een aardewerken pot, voegt wat azijnzuur toe, en begraaft de pot dan in gelooide boomschors (afval van de leerlooierijen). De schors vergist, produceert daarbij warmte en CO2, en na 100 dagen wordt de pot opgegraven, die dan boordevol zit met een wit poeder: loodcarbonaat. Bij het handmatig overscheppen van het poeder uit de pot ontstaat een zeer hoge respiratoire en dermale blootstelling aan loodstof.
Dr André N.H. Weel, bedrijfsarts en epidemioloog, werkzaam voor IKA Ned Amsterdam en het Trefpunt Medische Geschiedenis Nederland op Urk. Correspondentieadres: [email protected]
tbv jaargang 28 | nr.9 | oktober 2020
Alice Hamilton als pas afgestudeerd arts in 1893
Bij de afwezigheid van iedere vorm van afzuiging treft Hamilton schokkende situaties aan: buitenmuren met aangekoekt loodwit dat bij ‘gunstige’ windrichting naar binnen wordt geblazen; stoffige veeghopen lood op de vloer; mannen die op hun werkplek met loodstof besmeurde boterhammen zitten te eten. Dergelijke werksituaties vindt Hamilton niet alleen in Illinois, maar later ook in veel andere staten. Opvallend is dat niet alleen werkgevers, maar ook veel werknemers deze ernstig vervuilde werkplekken niet als problematisch ervaren. Het hoort er nu eenmaal bij. Het verband met ziekte wordt niet gelegd. In een van de onderzochte bedrijven, dat 85 man in dienst heeft, telt Hamilton in zes maanden tijd 35 gevallen van loodvergiftiging. Intussen heeft prof
Data Loading...
