Conjoint Analyse
- PDF / 90,719 Bytes
- 2 Pages / 609.449 x 807.874 pts Page_size
- 105 Downloads / 201 Views
Conjoint Analyse auteur CATHARINA VAN OOSTVEEN senior adviseur en onderzoeker Spaarne Gasthuis en Erasmus School of Health Policy & Management, Erasmus Universiteit Rotterdam
Conjoint analyse (CA) is een verzamelnaam voor het discrete choice experiment, preferentieonderzoek en de vignettenstudie. De beschrijvingen van dit design verklappen al dat het vooral draait om voorkeuren, waarderingen en het maken van keuzes.
O
orspronkelijk is de Conjoint Analyse (CA) een methode om consumentenvoorkeuren in kaart te brengen voor marketingonderzoek. Er wordt een schatting gemaakt van het belang van verschillende kenmerken, ook wel attributen genoemd, voor de waardering van een product. Zo kan worden bepaald welke combinatie van attributen het meest van invloed is op de keuze of besluitvorming van een gebruiker. Met andere woorden: waaraan moet het product – bijvoorbeeld een auto of tv – voldoen om een potentiële gebruiker te verleiden het product te gebruiken of zelfs te kopen? Inmiddels is de CA ook met succes toegepast in de gezondheidszorg. Het doel: de invloed van bepaalde patiënt- en/of zorgkenmerken op besluitvorming onderzoeken. Voorbeelden zijn onderzoeken naar de keuze van artsen voor palliatieve chemotherapie en het prioriteren van patiënten op de wachtlijst voor
een chirurgische ingreep.1-2 De methode is ook geschikt voor het faciliteren van shared decision making of het meer objectiveren van subjectieve scores zoals zorgzwaarte.3
KENMERKEN Om na te gaan welke combinatie van attributen het meest van invloed is op de keuze van de gebruiker, wordt in het onderzoek gewerkt met scenario’s, ook wel vignetten genoemd. De scenario’s bevatten steeds dezelfde set van attributen, maar de labels of waarden van de attributen verschillen per scenario. Zo lijken de scenario’s erg op elkaar, maar hebben ze steeds net andere kenmerken, zodat de respondent – vaak een potentiële gebruiker – een voorkeur kan aangeven. Respondenten beoordelen de scenario’s op een uitkomst waarin de onderzoekers geïnteresseerd zijn. In het voorbeeld van de auto legt een autofabrikant in verschillende scenario’s één type auto met steeds verschillende specificaties voor aan potentiële kopers. Hij vraagt hun vervolgens de scenario’s te beoordelen op een 10-punts schaal voor ‘aanschaf’. In het voorbeeld van zorgzwaarte willen een hoofdverpleegkundige
56 TVZ 05/2020
De meet l at en medisch manager weten waarom artsen en verpleegkundigen langs elkaar heen praten bij ‘zorgzwaarte’. In de praktijk zegt soms een verpleegkundige geen patiënt op te kunnen nemen omdat de totale zorgzwaarte op de afdeling hoog is, maar begrijpt een arts dat niet, omdat medisch gezien de zorgzwaarte juist heel laag is. Dat leidt nog weleens tot discussies. Bij het inzicht krijgen in de verschillen in interpretatie, kan een CA helpen helder te krijgen welke attributen van invloed zijn op zorgzwaarte en hoe groot deze invloed is volgens verpleegkundigen en artsen.3 Scenario’s kunnen in verschillende vormen worden gepresenteerd. Filmpjes en foto’s zijn populair, maar ook bijvo
Data Loading...
