'ggz-taal' of 'huisarts-taal'?

  • PDF / 193,081 Bytes
  • 2 Pages / 609.449 x 807.874 pts Page_size
  • 72 Downloads / 166 Views

DOWNLOAD

REPORT


DÉSANNE NOORDAM Onderzoeker Universiteit Leiden

ONDERZOEK GGZ- OF HUISARTSTAAL?

In dit artikel worden de belangrijkste bevindingen besproken uit een studie van het Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg (Nivel) naar het taalgebruik van de poh-ggz. Meer specifiek is onderzocht in welke mate poh’s-ggz zogenoemde ‘ggz-taal’ en/of ‘huisarts-taal’ gebruiken.

WELKE TAAL SPREEKT DE POH-GGZ?

‘ggz-taal’ of ‘huisarts-taal’? Het onderzoek Doelstelling Doelstelling van dit project was de communicatievaardigheden van poh’s-ggz in kaart te brengen. Opzet Er werden video-opnames van de consulten van poh’s-ggz gemaakt. Deze werden vervolgens systematisch geobserveerd en geanalyseerd. Daarnaast werden vragenlijsten afgenomen onder patiënten en poh’s-ggz. Looptijd Maart 2019 – december 2019

Een geactualiseerde versie van het functie- en competentieprofiel van de poh-ggz werd in maart dit jaar gepubliceerd. Met dit profiel wordt beoogd ‘meer eenheid en eenduidigheid te creëren in de uitvoering van de functie van poh-ggz in de huisartsvoorziening.’ Voorop staat daarbij dat de poh-ggz handelt in lijn met de kernwaarden die gelden voor huisartsgeneeskunde: persoonsgericht, medisch-generalistisch en gezamenlijk. En, in het profiel ook als motto gevat: ‘Zie de mens, niet het etiket’, dient de poh-ggz in patiëntcontact het individu en diens belevingswereld centraal te stellen. In gespreksvoering kan de poh-ggz bovenstaande kernwaarden en motto volgens de

onderzoekers naleven door te spreken in zogenoemde ‘huisarts-taal’ in plaats van in ‘ggz-taal’. Daarbij geldt dat huisarts-taal generalistisch en neutraal van aard is, terwijl ggz-taal juist specialistisch is en gerelateerd aan stoornissen. Zo zou een poh-gzz die somberheidsklachten in ggz-taal duidt bijvoorbeeld een term als ‘depressiviteit’ gebruiken, terwijl in huisarts-taal eerder van het neutralere ‘neerslachtigheid’ wordt gesproken. Gezien de positionering van de poh-ggz binnen de huisartspraktijk, zouden poh’s-ggz idealiter meer moeten spreken in huisarts-taal dan in ggz-taal.

Gespreksanalyse In het onderzoek is gekeken naar de mate waarin poh’s-ggz beide ‘typen’ taalgebruik inzetten in hun communicatie met patiënten. Daartoe zijn 28 op video opgenomen consulten uit 2018/2019, van 10 verschillende poh’s-ggz geanalyseerd. De formuleringen waarmee poh’s-ggz in de consulten huisarts-taal en ggz-taal vormgaven, zijn geanalyseerd met de Checklist van Nederlandse

37

Literatuurlijst De literatuurlijst bij dit artikel is kosteloos op te vragen bij het secretariaat van TvPO. Mail naar [email protected].

TvPO oktober 2020

Stijlmiddelen. Met deze checklist is op systematische wijze nagegaan welke taalkundig-stilistische elementen het taalgebruik van poh’s-ggz kenmerken, zoals bijvoorbeeld het gebruik van bijzondere soorten werkwoorden (piekeren, stressen) en naamwoorden (depressie, psychose). Ook is gebruikgemaakt van het principe van formuleringsalternatieven. Ter illustratie: een poh-ggz kan ervoor kiezen om termen te gebruiken als ‘somber, verward, wisselvallig’ (h