Invechten in het kennisbastion

  • PDF / 141,802 Bytes
  • 1 Pages / 595.276 x 841.89 pts (A4) Page_size
  • 35 Downloads / 203 Views

DOWNLOAD

REPORT


enschap blijkbaar niet altijd om nieuwsgierigheid naar hoe de wereld in elkaar zit, maar ook om hoe je die wereld naar je hand kunt zetten. In de wetenschappelijke gemeenschap leggen sociale factoren veel gewicht in de schaal. Wetenschappelijke feiten bestaan nooit buiten een netwerk van menselijke bondgenoten. Geloofwaardigheid is daarbinnen intrinsiek verbonden met de kennisproductie. Dat betoogt wetenschapsfilosoof Bruno Latour in ‘Science in action. How to follow scientists and engineers through society.’ Hij geeft daarin het voorbeeld van Louis Pasteur, die ontdekte dat gistcellen de oorzaak waren van fermentatie van voedingsmiddelen. Zijn collega’s trokken de feitelijke onderbouwing van zijn beweringen ernstig in twijfel en namen hem niet serieus. Pasteur slaagde erin om allerlei belangengroepen, zoals de levensmiddelenindustrie en boerenorganisaties, tot medewoordvoerder van zijn onderzoeksprogramma te maken. Zijn collega’s moesten het niet alleen opnemen tegen hem, maar ook tegen de macht van zijn bondgenoten. Uiteindelijk haalden ze bakzeil. Zijn inzichten braken door en de pasteurisatietechniek deed zijn intrede. Wetenschappers zijn net mensen. Ze willen graag bewonderd worden om hun wetenschappelijke verdienste en zetten hun stekels op als er iets nieuws voorbij komt dat hun opvattingen aan het wankelen brengt. Het is nu eenmaal menselijk je eigen ongelijk niet graag onder ogen te willen zien. We leven nu in een tijd dat geldschieters veel invloed hebben op de onderzoeksprogramma’s die zij financieren. Het is dan extra moeilijk om kritisch en onafhankelijke te zijn over je eigen bevindingen of om tegenstrijdige uitkomsten van jezelf of van anderen toe te laten: er staan veel belangen op het spel. Toch zal dat noodzakelijk zijn om verder te komen in de ontwikkeling van nieuwe kennis. Of, zoals de Amerikaanse natuurwetenschapper en Nobelprijswinnaar Richard Feynman het ooit formuleerde: ‘When you have an idea as scientist, the first thing to do is to prove yourself wrong as quickly as possible.’ Arthur van Winsen Arthur van Winsen studeerde filosofie en tandheelkunde. Hij voert thans een algemene praktijk in Leiden.

JULI 2013 | TANDARTSPRAKTIJK

33