De dimensies voor gezondheid verkennen
- PDF / 186,591 Bytes
- 3 Pages / 609.449 x 807.874 pts Page_size
- 92 Downloads / 193 Views
DE DIMENSIES VOOR GEZONDHEID VERKENNEN door STEVEN DORRESTIJN lector Ethiek en Technologie, Hogeschool Saxion JAN JUKEMA lector Verpleegkunde, Hogeschool Saxion GASTON REMMERS directeur Mijn Data Onze Gezondheid en senior expert citizen science DesignLab, Universiteit Twente EGBERT SIEBRAND docent/onderzoeker, Hogeschool Saxion SABINE WILDEVUUR directeur DesignLab, Universiteit Twente
Wat is de betekenis van burgerwetenschap voor gezondheid? De auteurs, betrokken bij het project TopFit Noaberlabs, schetsen een beeld aan de hand van vier dimensies: participatie, kennis, impact en ‘waardengedreven’.
I
N DE REGIO TWENTE IS EEN PROject van start gegaan met als doel de gezondheid en een gezonde leefstijl te bevorderen door de inzet van burgerwetenschap (citizen science), met een focus op technologie. In proeftuinen voor burgerwetenschap – citizen labs, in het Twents Noaberlabs genoemd – wordt samen gezocht naar verbetering op thema’s als: langer thuis wonen, diabetes, reuma en mantelzorg.1 Betrokkenen zijn burgers, maatschappelijke organisaties, onderzoekers van de Universiteit Twente, Hogeschool Saxion en ROC Twente, gezondheids- en welzijnsorganisaties en het bedrijfsleven.
Idee
Wat het oorspronkelijke idee achter het project is? Er zijn veel professionele inzichten en technologie en wetenschappelijke kennis ontwikkeld voor gezond leven, maar er is een kloof tussen deze ontwikkeling enerzijds en de toegang en het gebruik hiervan door mensen in de samenleving aan de andere kant. Om kennis en technologie beter aan te laten sluiten op de behoeften, waarden en levenswijze van burgers, zouden zij actief betrokken moeten worden. Of zouden hun inzichten als startpunt van onderzoek of innovatie moeten dienen. Een aanpak vanuit de burgerwetenschap biedt hierbij steun en verdieping. Maar wat burgerwetenschap precies inhoudt en wat het betekent in het domein van gezondheid, zijn vragen waarop niet zomaar een antwoord te geven is. Het is een ‘jonge’ benadering die nader invulling moet krijgen en zich nog verder moet bewijzen. In dit artikel schetsen we
16 TVZ 05/2020
een beeld van burgerwetenschap voor gezondheid met een aantal dimensies en waarden.
Tamelijk nieuwe toepassing
Burgerwetenschap wint aan populariteit. Het is een vorm van wetenschap waarin burgers een centrale plaats innemen. Onderzoek wordt geheel of gedeeltelijk met burgers uitgevoerd, Meestal gebeurt dit in samenwerking met wetenschappelijke instituten, universiteiten en hogescholen of het bedrijfsleven. Voorbeelden zijn de inzet van burgers voor observaties in de sterrenkunde en tellingen van vogels en insecten. Of burgers die de vervuiling meten van het oppervlaktewater van fabrieken in hun buurt met de hulp van wetenschappers.2 Een bekend voorbeeld uit Nederland is het project iSpex. Hierbinnen meten burgers met hun smartphone de hoeveelheid fijnstof in de atmosfeer. De toepassing ervan in het domein van gezondheid en zorg is tamelijk nieuw.3 In 2019 hebben patiëntenorganisaties een kennisagenda ‘Onderzoek door en voor Patiënten’ opgesteld, met een gro
Data Loading...
