Nieuwe kansen voor de tv?
- PDF / 462,441 Bytes
- 4 Pages / 609.449 x 807.874 pts Page_size
- 112 Downloads / 190 Views
Nieuwe kansen voor de tv? Een evaluatie van dementievriendelijke korte films
De hele dag de tv aan
hebben heeft allerlei nadelige effecten voor mensen met dementie. Maar het televisietoestel in de huiskamer kan ook gebruikt worden om bijvoorbeeld korte films te vertonen die speciaal op maat gemaakt zijn voor mensen met dementie. Wat is het effect daarvan?
T
elevisie is voor veel mensen nog steeds hun venster op de wereld en een belangrijke bron van vermaak. Het aanbod via commerciële en publieke zenders is al enorm en abonnementen op streamingdiensten hebben dit alleen nog maar groter gemaakt. Ook in huiskamers van zorginstellingen is meestal wel een televisietoestel te vinden, maar een tv die de hele dag aanstaat zal een instelling geen hoge plaats opleveren op de ladder van goede zorgkwaliteit. Uit onderzoek is namelijk gebleken dat ondoordacht gebruik van televisie juist voor mensen met dementie allerlei nadelige effecten kan hebben. Het kan
22
• december 2020
leiden tot gevoelens van onveiligheid en angst en zelfs tot psychotische belevingen. Sommige mensen met dementie denken bijvoorbeeld dat personen op een beeldscherm zich in levenden lijve in de kamer bevinden of verwachten dat zij zullen reageren wanneer je hen aanspreekt. Daarnaast kan het vaak harde geluid dat een tv produceert tot agitatie en onrust leiden. Met name mensen met frontotemporale dementie kijken veel televisie, zo
Tv kijken houdt voor veel mensen met dementie niet veel meer in dan voor het toestel zitten
WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK NADER BEKEKEN
december 2020 •
23
ONDER DE LOEP
blijkt uit onderzoek. Zij zitten wel zeven uur per dag voor de buis, veel meer dan mensen met alzheimerdementie (gemiddelde kijkduur van ruim vier uur) en zeker meer dan mensen ouder dan 65 zonder cognitieve stoornis (3,5 uur). Tv kijken houdt voor veel mensen met dementie overigens niet veel meer in dan voor het toestel zitten en blootgesteld worden aan prikkels. Maar liefst zestig procent van de mensen met dementie bleek geen enkele aandacht te hebben voor wat zich op de buis afspeelde en zeventig procent snapte er niets of heel weinig van. Onderzoekers die in een verpleeghuis aan participerende observatie deden, merkten dat de meeste bewoners die voor een tv-toestel waren gezet, maar wat zaten te dommelen.
STILSTAANDE BEELDEN Mensen met dementie blijken hun aandacht beter te kunnen vasthouden bij stilstaande beelden in de vorm van afzonderlijke dia’s (‘stills’) dan bij de bewegende beelden van een film, zo liet een vergelijkend onderzoek zien. Bij de dia’s werd uitleg gegeven, een verhaal verteld of naar commentaar van de kijkers gevraagd. Zelf gebruikte ik jarenlang een diaprojector voor psychologisch onderzoek van mensen met dementie. Dit onderzoek, bij oudere generaties psychologen bekend als ‘de methode van Cahn en Diesfeldt’, was een puike manier om de aandacht van de onderzochten te vangen en vast te houden en compenseerde voor de vergeten of zoekgeraakte leesbril. De samenstelling van de presentatie en de keuze van de afbeeldingen op de dia’s
Data Loading...
