Leren van rokers en dikkerds
- PDF / 82,495 Bytes
- 3 Pages / 612.283 x 858.898 pts Page_size
- 12 Downloads / 188 Views
Leren van rokers en dikkerds Klasien Horstman 1
De publieke gezondheidszorg luidt de noodklok. Hoewel ze op veel historische successen kan bogen – bestrijding van epidemiee¨n, bescherming tegen gevaarlijke stoffen en hygie¨ne – en een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan de stijging van de levensverwachting, verkeert ze nu in crisis. De ambities van de publieke gezondheidzorg zijn verschoven van ziektepreventie naar gezondheidsbevordering. Maar hoewel burgers gezondheid erg belangrijk vinden, nemen ze de gezondheidsadviezen van de experts over een gezonde leefstijl maar matig ter harte. Nederland beweegt nog niet zo hard, patie¨nten voorzien campagnes als ‘‘6 x sterker tegen kanker’’ van snerend commentaar, de afname van het roken stagneert en zelfs de trouwe opkomst bij vaccinatiecampagnes slinkt. Er gaapt een grote kloof tussen de gezondheidsidealen van de publieke gezondheidszorg en alledaagse praktijken van gezond leven. Hoewel de idealen van gezond leven veel beter passen bij de cultuur en leefstijl van hoger opgeleiden dan bij die van lager opgeleiden en er dus sprake is van een elite probleem, is het probleem niet tot opleidingsachterstand te reduceren. Het waren immers ook hoog opgeleide ouders die kanttekeningen plaatsten bij de HPV vaccinatie voor meisjes. Wat is er aan de hand in de publieke gezondheidszorg? De publieke gezondheidzorg diagnosticeert het probleem van de gebrekkige ontvangst van haar gezondheidadviezen primair als een technische probleem - ‘de interventies werken niet’ - en zoekt de oplossing vooral in ‘meer kennis over riskant gedrag’, zodat burgers beter gestuurd kunnen worden naar gezond gedrag. In het verlengde van deze diagnose investeert men in effectiviteitsonderzoek, in nationale databanken van gedragsinterventies en in academisering van professionals. Hoe meer onderzoek, hoe effectiever de sturing van gedrag, zo luidt het adagium. Dus volgen onderzoekers op grote schaal kinderen om risicokinderen te identificeren, ontwikkelen ze vragenlijsten om werknemers met een verhoogd risico op uitgeblustheid op te sporen en communicatiemethoden om burgers te overtuigen van griepvaccinatie. Sommigen pleiten voor een moralistische aanpak: schuld en boete preken en sancties op ongezond gedrag. Ook deze maatregelen worden dan echter gelegitimeerd in termen van kennis over hun effectiviteit. Kortom, huidige publieke gezondheidszorgpraktijken worden gekarakteriseerd door een technocratische, rationalistische stijl. Mensen worden impliciet beschouwd als objecten die door een druk op de goede knoppen wel het gewenste gedrag vertonen. Zij zijn geen eigenaar van veranderingen in hun leven, maar dienen te ‘worden veranderd’. Op deze technocratische aanpak valt wel iets af te dingen. Professionals ervaren dagelijks dat, hoewel er meer kennis en 1
Vakgroep Metamedica. Faculteit Health, Medicine & Life Sciences, Universiteit Maastricht
informatie over gezondheidsrisico’s beschikbaar is dan ooit tevoren, burgers niet eenvoudig met ‘evidence based beleid’ en ‘evidence based professioneel werk’ in de r
Data Loading...
