Bijwerkingen en toxiciteit van voedingssupplement phenibut

  • PDF / 183,529 Bytes
  • 2 Pages / 609.449 x 807.874 pts Page_size
  • 69 Downloads / 228 Views

DOWNLOAD

REPORT


Bijwerkingen en toxiciteit van voedingssupplement phenibut Niels van der Steen

Phenibut is een vrij verkrijgbaar ‘voedingssupplement’ dat lijkt op baclofen en dat door verslaafden vaak wordt gebruikt om af te kicken van GHB. Over bijwerkingen en toxiciteit is weinig bekend, maar intoxicaties en onttrekkingsverschijnselen zijn meermaals beschreven. Phenibut (4-amino-3-fenylbutaanzuur) is in de jaren 60 in Rusland ontwikkeld als geneesmiddel voor aandoeningen aan het zenuwstelsel en psychische aandoeningen. Het is een ­GABA-analoog en de werkzaamheid is vergelijkbaar met die van baclofen, gabapentine, pregabaline en GHB.1 In Rusland, Oekraïne, Georgië en Letland is het verkrijgbaar onder de namen Anvifen, Fenibut en Noofen, en in Rusland en Letland is het geregistreerd voor neurologische en psychiatrische aandoeningen. Het zou zelfs aan kinderen worden voorgeschreven. In Nederland is phenibut niet geregistreerd als geneesmiddel, maar wel vrij verkrijgbaar als voedingssupplement.2 Op PubMed levert de zoekterm ‘phenibut’ ruim 230 hits op, waarvan tweederde in het Russisch. Een recente review uit

CASUS: 24-JARIGE VROUW MET VERSLAVINGSPROBLEMATIEK Een 24-jarige vrouw met een GHB-verslaving wordt verwezen naar de regionale afkickkliniek. De wachttijd blijkt echter te lang voor haar. Ondanks ons afraden bestelt de patiënte het middel phenibut, waarmee ze wil gaan afkicken. Twee maanden later ontvangen we een bericht van de huisartsenpost. De patiënte is somnolent gevonden nadat ze waarschijnlijk 10 tabletten phenibut heeft ingenomen. Mogelijk is er sprake van een overdosis, maar de grens van een potentieel letale dosis is niet bekend. De patiënte wordt enkele dagen ter observatie opgenomen in het ziekenhuis, waar ze kortdurend wordt geïntubeerd.

Letland meldt dat gematigd gebruik positieve gezondheids­ effecten zou hebben.3 Een al wat oudere samenvatting van voornamelijk Russische literatuur noemt talrijke positieve effecten, waaronder verbetering van de cognitieve en fysieke prestaties.1 Volgens een analyse van ‘grijze literatuur’ (gebruikersrapportages) zou phenibut angst- en spanningsklachten verlichten, een euforisch gevoel geven en de slaap verbeteren.4 Engelstalige artikelen beschrijven voornamelijk intoxicaties en onttrekkingsverschijnselen na verslaving.5-8 Bij verslavings­

Verslaafden gebruiken phenibut vaak om af te kicken van GHB. 

Foto: ANP DECEMBER maand null  2020  HUISARTS EN WETENSCHAP

1

kliniek Novadic-Kentron melden zich veelal patiënten met een GHB-verslaving die phenibut gebruikten om af te kicken of die het middel gebruikten als aanvulling op GHB om ontwenningsklachten tegen te gaan.2 Nadelige effecten van phenibut zijn snelle tolerantie en afhankelijkheid, met onttrekkingsverschijnselen als angst, slapeloos­heid en prikkelbaarheid.2,4 Intoxicaties ontstaan mogelijk dan ook doordat gebruikers hoge doses innemen om toch de gewenste effecten te bereiken. ­Intoxicatieverschijnselen kunnen fluctueren tussen verminderd bewustzijn, agitatie en hallucinaties. Het Nederlands Vergiftigingen Informatie C