Kom in actie bij angst
- PDF / 217,758 Bytes
- 3 Pages / 609.449 x 807.874 pts Page_size
- 100 Downloads / 204 Views
voor bij mensen met dementie: zo’n zeventig procent van hen krijgt er gedurende het dementieproces mee te maken. Regelmatig zien we dit verschijnsel samengaan met andere problemen, zoals depressie en geagiteerd gedrag. Daarnaast gaat angst gepaard met extra verlies van functionele zelfstandigheid, een verhoogde kans op verpleeghuisopname en een lagere kwaliteit van leven. Voor naasten en verzorgenden kan angstig gedrag van iemand met dementie zeer belastend zijn. Hoewel niet eenvoudig, kan angst bij dementie wel degelijk worden verminderd. Maar dan is er wel vroegtijdige actie nodig.
D
e termen angst, vrees, paniek en bangheid worden in het dagelijks leven door elkaar gebruikt om de emotie die bij ‘angst’ hoort weer te geven. Dit gevoel kennen we allemaal, het ‘hoort bij het leven’; een gezonde portie angst heb je zelfs nodig. Angst zorgt er immers voor dat je lichaam direct klaar is om te vluchten of te vechten en helpt je zo om adequaat te reageren op gevaarlijke situaties. In het
12
• december 2020
gewone leven is angst dus meestal een ‘gezond’ gevoel, dat na het verdwijnen van de gevaarlijke situatie weer wegebt. Het zal duidelijk zijn dat we niet deze ‘gezonde’ angst bedoelen, wanneer we het in de zorg voor mensen met dementie over dit verschijnsel hebben. We bedoelen dan angst waarbij de relatie met gevaar niet meer reëel is. Het angstgevoel is te hevig of duurt te lang. Vaak zie je daarbij gedrag dat erop gericht is die angst beheersbaar te houden. Bijvoorbeeld de situatie die angst oproept vermijden. Zo kan bezoek afhouden een vermijdingsstrategie zijn: door bezoek af te houden wordt iemand niet met de angst geconfronteerd dat hij dingen fout zal doen waar bezoek bij is. De sociaal actieve persoon van vroeger kan zo door dementie een teruggetrokken leven gaan leiden of somber en apathisch worden. Een ander voorbeeld van gedrag waarmee iemand met dementie angst probeert te beheersen is extreem vaak bevestiging zoeken. Dementie gaat gepaard met verlies van vaardigheden en cognitie. Dat veroorzaakt onzekerheid/angst en om dat gevoel beheersbaar te houden kan iemand
voortdurend om geruststelling vragen. ‘Wat moet ik doen?’ ‘Doe ik het goed?’ Een soort faalangst met andere woorden.
EEN VERKLARING ZOEKEN In bepaalde gevallen leidt dergelijke onzekerheid tot extreme angst en paniek die zich kan uiten in geagiteerd gedrag, zoals boosheid, roepen, doelloos rondlopen of agressie. Angst heeft dus verschillende uitingsvormen: een gevoel van angst/vrees/paniek dat de mens met dementie nog goed kan verwoorden, maar ook allerlei vormen van gedrag die niet meteen aan angst doen denken (zoals agitatie). Daarom is het zeer belangrijk het gedrag van mensen met dementie goed te observeren; dit vormt het begin van een oplossing. Bij die observatie kun je twee belangrijke vragen stellen: 1. Zie ik signalen van angst/paniek/ vrees die buiten de ‘gezonde portie angst’ liggen die we normaal gesproken in bepaalde situaties ervaren? 2. Zie ik gedrag dat kan duiden op ‘hanteerbaar maken van angst’: niet meer meedoen aan sociale
Data Loading...
