Aandacht voor het neuropsychologisch functioneren bij de posttraumatische stressstoornis

  • PDF / 163,340 Bytes
  • 5 Pages / 595.407 x 791.041 pts Page_size
  • 55 Downloads / 259 Views

DOWNLOAD

REPORT


Rick de Haart · Mirjam Nijdam · Eric Vermetten

Samenvatting Een posttraumatische stressstoornis (PTSS) gaat vaak gepaard met cognitieve problemen, die door patiënten als hinderlijk kunnen worden ervaren. Neuropsychologische studies laten zien dat deze zich voornamelijk voordoen in het verbale (hippocampaal gemedieerde) declaratieve geheugen, het aandachtsdomein, het werkgeheugen en het executief functioneren, en bevestigen de impact op het dagelijks functioneren. Ook is in diverse studies aangetoond dat deze cognitieve problemen van invloed zijn op de effectiviteit van traumagerelateerde psychotherapie en werden in studies aanwijzingen gevonden dat deze cognitieve disfuncties deels omkeerbaar zijn door een succesvolle behandeling. In dit artikel wordt stilgestaan bij deze cognitieve problemen, worden inzichten hierover gedeeld vanuit de neurobiologie en worden er adviezen aangereikt voor de clinicus om rekening te houden met deze problemen tijdens de behandeling. Trefwoorden posttraumatische stressstoornis · cognitieve problemen · neuropsychologie · neurobiologie

Dit artikel is de samenvatting van: de Haart R, Nijdam MJ, Vermetten E. Impact van neuropsychologische klachten op de behandeling van de posttraumatische stressstoornis. In: Vandermeulen JAM, Derix MMA, van Dijke A, redactie. De rol van neuropsychologie bij psychotherapie. Houten: Bohn Stafleu van Loghum; 2019. p. 91–105. R. de Haart () Top Referent Traumacentrum, GGZ Drenthe, Beilen, Nederland e-mail: [email protected] M. Nijdam · E. Vermetten ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum, Diemen, Nederland M. Nijdam afdeling Psychiatrie, locatie AMC, Amsterdam UMC, Amsterdam, Nederland E. Vermetten afdeling Psychiatrie, LUMC, Leiden, Nederland Militaire Geestelijke Gezondheidszorg (MGGZ), Utrecht, Nederland https://doi.org/10.1007/s12474-020-00257-0 Published online: 2 September 2020

Inleiding De posttraumatische stressstoornis (PTSS) wordt gekenmerkt door verschillende symptomen waaronder intrusies, vermijding, negatieve gedachten en verhoogde prikkelbaarheid, welke kunnen ontstaan na het meemaken van een traumatische gebeurtenis [1]. Persistentie van PTSS-klachten kan goed begrepen worden aan de hand van leertheoretische conditioneringsprincipes [2]. Patiënten met PTSS proberen allerlei zaken te vermijden die hen aan de traumatische gebeurtenis doen denken. Wanneer ze niet meer herinnerd worden aan de traumatische gebeurtenis, blijven negatieve gevoelens uit. Dit versterkt het uit de weg gaan van traumagerelateerde reminders. Door deze vermijding ontstaan vaak in verloop van tijd toenemend disfunctionele gegeneraliseerde opvattingen naar aanleiding van de traumatische gebeurtenis

Neuropraxis 2020; 24

(bijv. ‘de wereld is door en door gevaarlijk’, ‘niemand is te vertrouwen’). Patiënten met PTSS kunnen daardoor angstig en zeer alert blijven op dreigingen of op potentieel gevaar. Er ontstaat een aandachtsbias voor mogelijke dreiging waardoor iemand zich minder goed kan concentreren op andere taken [3]. Naast veranderingen in de focus van aandacht, ge