Asbest, Jan Stumphius en het mesothelioom
- PDF / 1,028,155 Bytes
- 7 Pages / 595.276 x 841.89 pts (A4) Page_size
- 6 Downloads / 199 Views
Asbest, Jan Stumphius en het mesothelioom Hoe lang het duurt voordat de preventie op gang komt André Weel 1 , G e r t v an d e r La an 2 Precies 50 jaar geleden verdedigde bedrijfsarts Jan Stumphius zijn baanbrekende proefschrift Asbest in een bedrijfsbevolking1. Op basis van zijn onderzoek bij De Schelde zette hij asbest als gevaar voor de gezondheid in Nederland in één klap op de kaart. Toch zou het nog bijna 25 jaar duren voordat het be- en verwerken van asbest in Nederland definitief werd verboden. Ook na het verbod is asbest nog altijd een reële gezondheidsbedreiging. In dit artikel blikken wij terug op het bewustwordingsproces van asbest als levensbedreigend gezondheidsrisico. Verder leest u wat asbest voor een stof is, welke aandoeningen het kan veroorzaken, en wat anno 2019 de stand van zaken is over de preventie van werkgerelateerde gezondheidsschade door asbest.
Figuur 1. Zo sterk is asbest! Een foto uit een brochure van Eternit.
Winning en toepassing van asbest Het natuurproduct asbest is al sinds de Oudheid bekend. Het Griekse woord ἀσβέστος betekent onblusbaar, maar ook onvergankelijk. De Griekse schrijver Plutarchus maakt in het jaar 46 melding van het gebruik van asbest als gloeikousje in olielampen. De Latijnse naam voor asbest is amianthus. De Romeinse schrijver Plinius de Oudere bericht in het jaar 79 over de toepassing van asbestdoek als lijkwade bij koninklijke begrafenissen. De gunstige eigenschappen van asbest − brandwerend, isolerend, onverslijtbaar − zijn in de eerste eeuw al bekend. Asbest is niet één stof. Het is een verzamelnaam voor een aantal in de natuur voorkomende minerale stoffen (silicaten) die miljarden jaren geleden door vulkanische uitbarstingen uit het grondwater in gesteenten zijn gekristalliseerd. Stumphius geeft de volgende omschrijving: Onder asbest verstaat men alle kristallijne mineralen met een vezelstructuur, waaruit vezels worden gewonnen die technisch bruikbaar zijn. Asbestvezels zijn derhalve de enige minerale industrievezels, alle overige zijn van
plantaardige of dierlijke oorsprong of producten van de kunststoffenchemie. Deze algemene omschrijving van asbest houdt in dat er vele soorten asbest zijn, alle met voor het industrieel gebruik zeer begeerde eigenschappen: hitte-, zuur- en loogbestendigheid, slijtvastheid, isolatievermogen. De belangrijkste vindplaatsen van asbest zijn Canada, Rusland en Zuid-Afrika. Deze drie landen zijn in de twintigste eeuw samen goed voor meer dan 80% van de wereldproductie. Het gebruik van asbest neemt met de industriële revolutie vanaf 1850 flink toe. Door de grootschalige inzet van stoommachines ontstaat er behoefte aan isolatiemateriaal. Aanvankelijk wordt asbest vooral toegepast in producten als asbestpakkingen, asbestvilt, asbestverf en asbestdakbedekking (fig.1). Met de ontwikkeling van asbestgaren, asbestvilt en asbesttextiel wordt de basis gelegd voor een reeks isolatiematerialen. In 1900 vindt men het asbestcementprocedé uit. Asbestcement is uiteindelijk verreweg het belangrijkste asbestproduct geworden. Asbest is gebruikt
Data Loading...
