Ziekte en mogelijkheden in het participatieparadigma
- PDF / 75,557 Bytes
- 4 Pages / 595.276 x 841.89 pts (A4) Page_size
- 38 Downloads / 216 Views
Ziekte en mogelijkheden in het participatieparadigma Voorbij de mantra: 'verzuim is gedrag' Agnes Meershoek
Sinds de wijzigingen in het ziekteverzuim- en arbeidsongeschiktheidsbeleid eind vorige eeuw, staat in het denken over verzuim en arbeidsongeschiktheid het zogenoemde activerings- en participatieparadigma centraal.1,2 De oude regelingen hadden met hun focus op inkomenscompensatie volgens velen een enorme aanzuigende werking op mensen die er eigenlijk niet in thuishoorden, maar daardoor wel in de fuik van invalidering en sociale uitsluiting werden getrokken. In het activeringsen participatieparadigma heeft de focus op compensatie plaatsgemaakt voor regelingen die het bevorderen van participatie op de arbeidsmarkt (en in de samenleving) centraal stellen. Daarbij hebben individuen de plicht en verantwoordelijkheid zo veel mogelijk in hun eigen inkomen te voorzien door naar kunnen mee te doen in de samenleving in het algemeen en op de arbeidsmarkt in het bijzonder. Tegelijkertijd heeft ‘de samenleving’ de plicht en verantwoordelijkheid om mensen met een beperking de gelegenheid te bieden om te participeren en te zorgen dat de omgeving geen belemmeringen opwerpt, maar juist het functioneren met een beperking faciliteert. Het activerings- en participatieparadigma vormt een antwoord op een aantal verschillende verklaringen voor het uitdijen van het oude stelsel en de daarbij gesignaleerde problemen.3 Het enorme beroep dat op de oude regelingen werd gedaan, werd op de eerste plaats gezien als een resultaat van verschuivingen in het denken over ziekte. Gedurende de vorige eeuw is het ziektebegrip steeds omvattender geworden en verschoven van een medisch-biologisch fenomeen naar ziekte als het complement van de opvatting van gezondheid als algeheel fysiek, psychisch en sociaal welbevinden. Omdat lijden en psychische nood maar ook vor-
Dr. A.M. Meershoek werkt als universitair docent gezondheidswetenschappen binnen het onderzoeksinstituut CAPHRI, vakgroep Health, Ethics & Society, van de Faculteit
men van gedrag zoals hyperactiviteit steeds meer begrepen werden als ziekte, steeg ook het beroep op de regelingen. Oneigenlijk gebruik (en misbruik) wordt als tweede oorzaak gezien van het uitdijen van het stelsel. Niet alleen ziekte, maar ook allerlei sociaal-maatschappelijke problemen zouden als reden voor arbeidsongeschiktheid zijn geaccepteerd. Ook arbeidsmarktproblemen werden opgelost met behulp van de arbeidsongeschiktheidsregelingen. Enerzijds door werkgevers die overtollig personeel lieten afvloeien naar de WAO, anderzijds doordat aan gedeeltelijk arbeidsongeschikten via het verdisconteringsartikel in de WAO een volledige uitkering verstrekt werd; hun werkloosheid zou immers veroorzaakt worden door geringe kansen op de arbeidsmarkt als gevolg van hun gedeeltelijke beperking. Het activeringsparadigma komt tenslotte tegemoet aan de steeds luider wordende roep van mensen met een beperking, dat er voor hen geen kansen waren op de arbeidsmarkt.4,5 Zij wezen op de uitsluitingsmechanismen die optreden doordat onze samenlev
Data Loading...
