Centrale sensitisatie: de diagnostiek en pijneducatie als eerste stap in de behandeling
- PDF / 460,770 Bytes
- 4 Pages / 595.276 x 841.89 pts (A4) Page_size
- 41 Downloads / 265 Views
Centrale sensitisatie: de diagnostiek en pijneducatie als eerste stap in de behandeling AN WEER A
RK HET WE
P aul v a n W i l g en 1 , R i n s k e B u l t s 1 , Do e k e K e i zer 1 , Ama r ins W ij ma 1 Pijn is een zeer veel voorkomend gezondheidsprobleem in Nederland en ook in de bedrijfs- en verzekeringsgeneeskunde een veel voorkomende klacht, alsmede een belangrijke verzuimreden. Pijn ontstaat te allen tijde vanuit een activering van een pijnnetwerk in het brein verspreid over verschillende hersengebieden. Dit netwerk verschilt per individu en is even uniek als een vingerafdruk of handtekening. Pijn wordt niet bepaald door daadwerkelijke weefselschade, maar door het gevaar dat het lichaam volgens de hersenen loopt. Belangrijk hierbij zijn de interpretatie van de klacht door de persoon zelf en zijn omgeving, alsmede factoren die potentieel invloed hebben op deze interpretatie. Dit zijn zowel sociaal-culturele factoren als het gedrag van de patiënt en emotionele factoren. Bij weefselschade kunnen er alarmsymptomen optreden zoals pijn, echter kan pijn ook optreden zonder nociceptieve input. Het optreden van pijn wordt bepaald door het eerder genoemde pijnnetwerk. Veelal is er bij nociceptie een logisch proces waarbij nociceptie en pijn aan elkaar gerelateerd zijn. Pijn kan echter ook in dezelfde mate optreden bij een langdurige stressvolle situatie (burn-out) of bijvoorbeeld na een emotioneel traumatische ervaring of bij een depressie. Met name langdurige pijnklachten, waar geen nociceptie (of neuropathie) meer speelt, zijn voor zowel patiënt en hulpver-
lener vaak een lastig probleem. De oorzaak van de aanhoudende pijn is dan vaak het proces van centrale sensitisatie (CS). Hierbij is sprake van een sterk actief pijnnetwerk zonder nociceptieve input. Hoewel dit fenomeen nog niet is uitgekristalliseerd, zijn er duidelijke kenmerken beschreven die de pijn zelf betreffen maar ook bijkomende factoren zoals slaapstoornissen, overgevoeligheid voor licht en geluid, stijfheid, concentratieproblemen en darmklachten.1 Een belangrijke onderhoudende factor bij CS is de interpretatie van de pijnklachten door de persoon zelf. Mensen met langdurige pijnklachten interpreteren hun situatie veelal als een bedreigende situatie waar zij weinig controle op hebben. Het uitleggen van pijn en het veranderen van deze interpretatie van pijn is daarom een belangrijk onderdeel in de behandeling. Door gerichte pijneducatie kan de ervaren bedreiging van pijn worden verminderd. Het geeft een leidraad voor patiënten om anders met hun pijn om te gaan en de zoektocht naar verklaringen die duiden op nociceptie (schade) los te laten. Daarbij biedt het sensitisatiemodel ruimte om naast fysieke factoren ook psychosociale factoren te (h)erkennen. Er is sterk bewijs voor de effecten van pijneducatie2,3 en daarom is pijneducatie dan ook opgenomen in verschillende behandelrichtlijnen en in de in 2017 tot stand gekomen Zorgstandaard Chronische Pijn.4
Stappen van pijneducatie; diagnostiek van pijn De eerste stap in de diagnostiek van pijn is het beoorde
Data Loading...
