Een rode afwijking op de tongrug
- PDF / 1,734,014 Bytes
- 2 Pages / 595.276 x 841.89 pts (A4) Page_size
- 102 Downloads / 285 Views
G
plek op de tongrug niet gevoelig. Er is geen induratie. Elders in de mond worden geen slijmvliesafwijkingen aangetroffen. Op grond van de klinische bevindingen lijkt het hier te gaan om glossitis rhombica mediana (GRM). door prof. dr. Isaäc van der Waal*
lossitis rhombica mediana wordt gekenmerkt door een rode, soms iets verheven en gelobde (hyperplastische), meestal ruitvormige en meestal in de mediaanlijn gelegen afwijking midden op de tongrug (afbeelding 2). De afwijking ligt altijd voor de grens van het voorste tweederde deel van de tong en het achterste eenderde deel, de tongbasis. Het rode aspect van de afwijking berust op het ter plaatse ontbreken van de haarvormige (filiforme) tongpapillen. In het verleden werd daarom wel eens de benaming ‘centrale papillaire atrofie’ gebruikt.
vorm. Tot de lokale oorzaken die tot erythemateuze candidose op de tongrug kunnen leiden, moet onder andere worden gedacht aan het gebruik van corticoïdspray bij patiënten met chronische obstructieve longaandoeningen. Mogelijk speelt ook roken een rol bij het ontstaan van mediane rhomboïde glossitis. Bij sommige patiënten lijkt geen lokale oorzaak in het spel te zijn en zijn er evenmin aanwijzingen voor een onderliggend lijden, zoals bloedarmoede, dat de orale candidose zou kunnen verklaren.
Hoe vaak komt de afwijking voor en bij wie?
Bij palpatie van GRM is er geen gevoeligheid en er wordt doorgaans geen duidelijke induratie gevoeld, met uitzondering van de hyperplastische, gelobde vorm. Een enkele maal wordt een soortgelijke rode verandering gelijktijdig op het gehemelteslijmvlies gezien, te verklaren door langdurig direct contact tussen de betreffende slijmvliesoppervlakken (‘kissing disease’) (afbeelding 3). Het is vrijwel altijd verantwoord om de diagnose GRM op grond van alleen het klinische beeld te stellen, zonder nader bacteriologisch of histopathologisch onderzoek. In de differentiële diagnose (d.d.) is soms plaats voor een landkaarttong (afbeelding 4). Een veel belangrijker d.d. is erythroplakie, een onbegrepen rode, premaligne afwijking. In een dergelijke situatie zijn er meestal andere omstandigheden, zoals overmatig rook- en drinkgedrag in het spel. Bovendien hebben erythro-
Er zijn geen betrouwbare cijfers voorhanden over de frequentie van voorkomen van GRM. Schattenderwijs gaat het om ongeveer 0,1% van de bevolking. Als deze schatting klopt, komt iedere tandarts of mondhygiënist deze afwijking enkele malen in zijn of haar loopbaan tegen. De aandoening wordt bijna uitsluitend bij volwassenen gezien. Er is geen voorkeur voor een van beide geslachten.
Wat is de oorzaak van GRM? Enige tijd is gedacht dat glossitis rhombica mediana het gevolg was een ontwikkelingsstoornis. De huidige opvatting is dat MRG wordt veroorzaakt door C. albicans. Het gaat dan om de rode (erythemateuze) vorm van candidose, in tegenstelling tot de makkelijker herkenbare witte (pseudomembraneuze)
Afb. 1 Vlakke, rode verandering van de tongrug van een 42-jarige vrouw. Het aspect is vrijwel diagnostisch voor glossitis rhombica mediana.
38
Data Loading...
