'Had ik maar dertig jaar eerder schematherapie gehad'
- PDF / 328,928 Bytes
- 4 Pages / 566.929 x 765.354 pts Page_size
- 99 Downloads / 185 Views
CASUS
•
14 • 6/20
CASUS
Schematherapie bij ouderen
‘Had ik maar dertig jaar eerder schematherapie gehad’ Uit onderzoek blijkt dat schematherapie ook effectief is bij ouderen. De auteurs beschrijven een casus schematherapie bij PersonaCura, het Topklinisch Centrum voor persoonlijkheidsstoornissen en/of autisme bij senioren (GGz Breburg). Zij behandelden een 75-jarige cliënte met borderline en een vermijdende persoonlijkheidsstoornis. DOOR ARJAN VIDELER EN MACHTELD OUWENS
•
15 • 6/20
CASUS
D
e 75-jarige cliënte heeft een traumatisch verleden van seksueel misbruik en verlieservaringen. Ze kampt met doodsgedachten, huilbuien, anhedonie en gevoelens van leegte. Haar kerncognities zijn ‘Anderen beslissen over mij’, en ‘Emotioneel is er niemand beschikbaar’. Sinds haar adolescentie is ze meerdere keren behandeld, maar die behandelingen zijn telkens voortijdig gestaakt. Primair heeft ze persoonlijkheidsproblematiek, een borderline- en een vermijdende persoonlijkheidsstoornis, met comorbide stemmingsen angstklachten. Cliënte trekt zich terug uit sociale contacten om niet telkens opnieuw te worden bevestigd in haar negatieve zelfbeeld. De hulpvraag is ambivalent: enerzijds wil ze van haar klachten af, anderzijds denkt ze dat ze op ‘haar leeftijd’ niet meer te helpen is.
grenzen in de leergeschiedenis. Dat je met boosheid kunt bereiken wat je wilt, heeft ze overgenomen van haar vader (model-leren). Cliënte herkent de straffende en veeleisende oudermodi (slecht mens zijn, zelfkritiek). De kwetsbare kind-modus voelt minderwaardig, als niet gezien worden en machteloosheid. Cliënte schiet in de boze kind-modus als ze anderen beschuldigt, als ze het gevoel heeft dat anderen geen rekening met haar houden. De gezonde volwassen-modus herkent ze uit de tijd dat ze haar (klein) kinderen opvoedde. Vanuit deze casusconceptualisatie bespreken we verschillende levenssituaties. Daarin worden alleen de bovengenoemde modi meegenomen, om het overzichtelijk te houden. Het taalgebruik is aangepast aan de cliënte, die de casusconceptualisatie steevast ‘het schema’ noemt.
Schematherapie voor ouderen
Levenswijsheid inzetten
Tot voor kort werd schematherapie zelden bij ouderen toegepast, terwijl de therapie juist goed aansluit bij de psychotherapie-verwachtingen van veel ouderen.1-2 Schematherapie is gestructureerd, probleem georiënteerd, heeft duidelijke kaders en plaatst de klachten in een levensloopperspectief. Uit het eerste effectonderzoek blijkt dat individuele schematherapie bij ouderen met een cluster C-persoonlijkheidsstoornis krachtige effecten heeft op persoonlijkheidsproblematiek, psychische klachten, kwaliteit van leven en schema’s.3 Kortdurende groeps-schematherapie met cognitieve en gedragstherapeutische technieken bleek goed toepasbaar bij ouderen met stemmingsstoornissen en comorbide maladaptieve persoonlijkheidstrekken. De symptomen, schema’s en modi namen bij deze patiënten af, met medium effectgroottes.2 Omdat de effecten iets kleiner leken dan bij (jong)volwassenen zijn de schema-therapeutische technieken bij ou
Data Loading...
