Cultureel kapitaal als verklaring voor sociaal-economische gezondheidsverschillen
- PDF / 129,843 Bytes
- 2 Pages / 595 x 842 pts (A4) Page_size
- 79 Downloads / 184 Views
Tijdschr gezondheidswet (2017) 95:147–148 DOI 10.1007/s12508-017-0045-6
Cultureel kapitaal als verklaring voor sociaal-economische gezondheidsverschillen Joost Oude Groeniger · Carlijn B. M. Kamphuis
Published online: 13 June 2017 © Bohn Stafleu van Loghum 2017
De huidige verklaringen voor sociaal-economische verschillen in gezondheidsgedrag richten zich meestal op determinanten die nauw gerelateerd zijn aan opleiding en inkomen, zoals kennis en kosten. Deze determinanten blijken echter onvoldoende in staat sociaal-economische verschillen te verklaren. Recent onderzoek laat zien dat andere determinanten, zoals cultureel kapitaal en sociale distinctie, belangrijke nieuwe inzichten geven in de verklaring van sociaaleconomische gezondheidsverschillen in de 21e eeuw.
Sociaal-economische verschillen in gezondheidsgedrag Sociaal-economische gezondheidsverschillen (SEGV) zijn een hardnekkige realiteit. Hoewel absolute gezondheidsverschillen in een aantal Europese landen tussen 1990 en 2010 zijn afgenomen – en enig optimisme dus op zijn plaats is – blijven relatieve gezondheidsverschillen in Europa stijgen [1]. Ook in Nederland zijn de SEGV nog altijd enorm: hoogopgeleiden leven ongeveer zes jaar langer dan laagopgeleiden, terwijl het verschil in levensverwachting in goede gezondheid zelfs tot negentien jaar oploopt. Het terugdringen van gezondheidsachterstanden onder lagere sociaal-economische groepen blijft daarom een belangrijke maatschappelijke uitdaging. In de huidige samenleving is een groot deel van de ziektelast toe te schrijven aan welvaartsziekten die nauw samenhangen met leefstijlgedragingen, zoals J. Oude Groeniger () Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg, Erasmus MC Rotterdam, Rotterdam, Nederland [email protected] C. B. M. Kamphuis Afdeling Sociale Geografie en Planologie, Universiteit Utrecht, Utrecht, Nederland
roken, voedingsconsumptie en lichaamsbeweging. Onderzoek toont ook aan dat deze leefstijlgedragingen in toenemende mate bijdragen aan de verklaring van SEGV [2, 3]. Deze constatering leidt echter direct tot nieuwe vraagstukken, want waarom zijn leefstijlgedragingen zo sterk gestratificeerd binnen de samenleving? Vaak wordt als verklaring gegeven dat lagere sociaal-economische groepen minder kennis hebben over gezond gedrag en dat de kosten van gezonde keuzen te hoog zijn. Dergelijke verklaringen liggen voor de hand, omdat kennis en kosten nauw samenhangen met opleiding en inkomen, maar kunnen niet alle verschillen verklaren. Bovendien gaan deze verklaringen voor sommige gedragingen niet op. Roken is bijvoorbeeld sterk geclusterd binnen lage sociaal-economische groepen, terwijl de negatieve gezondheidseffecten op elk pakje sigaretten zijn terug te lezen en niet-roken goedkoper is dan wel roken. Het is dus hoog tijd om aandacht te geven aan nieuwe perspectieven.
Cultureel kapitaal en sociale distinctie Een van de perspectieven die nieuw licht kunnen werpen op de SEGV-problematiek vloeit voort uit klassieke sociale ongelijkheidstheorieën. Sociologen zoals Max Weber (1864–1920) en P
Data Loading...
