De waarde van zelftests met behulp van lichaamsmateriaal
- PDF / 74,770 Bytes
- 2 Pages / 595.275 x 841.89 pts (A4) Page_size
- 76 Downloads / 202 Views
De waarde van zelftests met behulp van lichaamsmateriaal Wim van Veen 1
Je zelf testen op prostaatkanker of aanleg voor coeliakie, een kalkmeting van de kransvaten of een total body check laten doen? Dat kan. Zo niet hier, dan vlak over de grens. ‘‘Een beetje spuug en je weet het’’. De claim is dat zelftests betrouwbaar zijn, de gezondheid ten goede komen, en goed passen in een door marktwerking bepaalde gezondheidszorg, met zijn nadruk op keuzevrijheid en eigen verantwoordelijkheid. Maar is dat ook zo? Krijgen medische technologiee¨n die publieke belangen lijken te kunnen invullen, de kans zich do´o´r te ontwikkelen of wordt dit juist vaak belemmerd door concurrerende marktordeningen? Zorgmarkten en technologische innovatie gaan niet vanzelf hand in hand.1 Er zijn genoeg ontwikkelingen waarvan het maar zeer de vraag is of zij bijdragen aan publieke belangen. Zelfbeschikking en keuzevrijheid als overstijgende ethische criteria laat weinig ruimte voor publieke belangen als kwaliteit en betere preventie.1 Net als deelnemers aan georganiseerd bevolkingsonderzoek zoeken zelftesters waarschijnlijk vooral de geruststelling dat zij een bepaalde aandoening niet hebben. Dit betekent dat de test in elk geval moet voldoen aan de eis dat de voorspellende waarde van een negatieve (gunstige) testuitslag groot is. Voor bepaalde vormen van screening heeft Nederland met de Wet op het bevolkingsonderzoek een goed werkend vergunningstelsel, al valt er nog het een en ander aan te verbeteren.2,3 Daarmee worden burgers beschermd tegen gezondheidsschade. Maar hoe zit het met de kwaliteit van zelftests? Voldoet hier de wet- en regelgeving? Op doe-het-zelftests is het Besluit In-vitrodiagnostica (IVD) van toepassing. Dit besluit is gebaseerd op de Europese IVD-richtlijn. CE-markering moet waarborgen dat deze tests voldoen aan de zogenoemde ‘essentie¨le eisen’ van de IVD-richtlijn (geen gevaar voor de veiligheid en gezondheid van de consument, aanvaardbare nut-risicoverhouding, analytisch en diagnostisch valide).
Onbewezen nut De Gezondheidsraad beoordeelde onlangs twintig tests, varie¨rend van doe-het-zelftests om de bloedsuikerspiegel te monitoren tot tests op tumormarkers of erfelijke aanleg voor bijvoorbeeld osteoporose.4 Toetsingscriteria waren: bewezen diagnostische waarde, bewezen effectiviteit, gunstige nut-risicoverhouding, en gunstige verhouding tussen kosten en baten. De conclusie was dat zelftests zeker een aanwinst kunnen zijn maar dat, afgaand op wat uit onderzoek bekend is, slechts een klein deel (drie van de twintig beoordeelde tests, noot 1) door de beugel kan. Wanneer zelftests geen wetenschappelijke basis hebben, kunnen ze ook niet voldoen aan de ‘essentie¨le eisen’ van het IVD-besluit. Het geringe aantal goede beoordelingen wekt de suggestie dat zelftests momenteel niet volledig 1
Gezondheidsraad, Den Haag
getoetst worden aan de ‘essentie¨le eisen’, dat de eisen minimalistisch geı¨nterpreteerd worden, of dat zij zelfs niet van toepassing zijn.
Onvoldoende informatie Een andere conclusie was dat de informatie over ze
Data Loading...
