Risicomedicatie bij uitdroging

  • PDF / 220,161 Bytes
  • 4 Pages / 609.449 x 807.874 pts Page_size
  • 26 Downloads / 158 Views

DOWNLOAD

REPORT


Risicomedicatie bij uitdroging Jasmijn Faber, Nynke Scherpbier-de Haan, Hans Peters, Annemarie Uijen

Het is van groot belang ouderen, patiënten met chronische nierschade en patiënten met hartfalen adequaat te informeren over de risico’s van RAAS-remmers, diuretica en NSAID’s. Huisartsen laten nog te vaak na deze patiënten een stopadvies te geven als er gevaar bestaat op volumedepletie door bijvoorbeeld koorts, diarree of braken. Uitdroging is een probleem dat veel voorkomt bij zuigelingen en ouderen, maar niet alleen bij hen.1-3 Orale rehydratie lost het probleem meestal snel op, maar soms kan het intravasculaire volume zo sterk dalen dat er ernstige complicaties ontstaan, bijvoorbeeld acute nierinsufficiëntie.4-5 Dat risico is vooral groot bij ouderen en bij patiënten met chronische nierschade of hartfalen, met name wanneer ze bijkomende klachten hebben die vochtverlies veroorzaken, zoals braken, diarree of koorts.6 Voor deze hoogrisicopatiënten wordt het risico nog eens vergroot wanneer ze RAAS-remmers, NSAID’s of diuretica gebruiken. Dat zijn immers middelen die de water- en natriumretentie, de glomerulaire filtratiedruk en het extracellulair volume verlagen. Bij hoogrisicopatiënten die deze medicatie gebruiken, kan een milde intercurrente ziekte zoals gastro-enteritis al leiden tot acute nierinsufficiëntie.6 Om die complicatie te voorkomen adviseert de NHG-Standaard Chronische nierschade NSAID’s, RAAS-remmers en diuretica tijdelijk te stoppen of te halveren bij (dreigende) dehydratie.7 Wij hebben onderzocht hoe vaak huisartsen patiënten met hoog risico op acuut nierfalen die zich presenteren met koorts, braken of diarree en die RAAS-remmers, diuretica en/of NSAID’s gebruiken, adviseren tijdelijk te stoppen met deze medicatie of de dosering te verlagen. Tevens onderzochten we hoe vaak complicaties bij deze patiënten daadwerkelijk optreden. METHODE We gebruikten gegevens uit FaMe-net, een registratienetwerk waarin 16 huisartsen uit 7 huisartsenpraktijken samenwerken met de afdeling Eerstelijnsgeneeskunde van het Radboudumc te Nijmegen.8 Sinds 1971 worden

Dit onderzoek werd eerder gepubliceerd als: Faber SJ, Scherpbier ND, Peters HJG, Uijen AA. Preventing acute kidney injury in high-risk patients by temporarily discontinuing medication: an observational study in general practice. BMC Nephrology 2019;20:449. Publicatie gebeurt met toestemming.

CASUS: 78-jarige man met diarree

Een man van 78 jaar heeft hypertensie en polyartrose. Hij gebruikt hiervoor chloortalidon 1 dd 12,5 mg, diclofenac 3 dd 50 mg, paracetamol 4 dd 1000 mg en pantoprazol 1 dd 40 mg. Zijn bloeddruk varieert tussen 155-165/70-80 mmHg. Zijn eGFR is stabiel rond de 55 ml/min/1,73 m2. Meneer komt midden in de zomer bij de huisarts omdat hij 3 dagen diarree heeft. Hij heeft zo’n 10 maal per dag dunne defecatie, voelt zich wat slap en heeft buikpijn. Hij drinkt goed. Bij lichamelijk onderzoek is de bloeddruk 132/68 mmHg met een pols van 78/min, temperatuur 36,4 °C, vochtige slijmvliezen, capillaire refill < 2 sec. De huisarts besluit ORS en loperami