Voorwoord bij het themanummer nucleaire geneeskunde: Theranostics voor diagnostiek en behandeling van prostaatkanker
- PDF / 181,628 Bytes
- 2 Pages / 595 x 842 pts (A4) Page_size
- 56 Downloads / 188 Views
Tijdschr Urol https://doi.org/10.1007/s13629-020-00302-x
Voorwoord bij het themanummer nucleaire geneeskunde: Theranostics voor diagnostiek en behandeling van prostaatkanker Ludwike W. M. van Kalmthout · Marnix G. E. H. Lam
© The Author(s) 2020
‘Theranostics’ en de nucleaire geneeskunde zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Bij theranostics wordt gebruikgemaakt van een radioactief gelabeld ligand (bijvoorbeeld een peptide), dat voor zowel diagnostiek als therapie geschikt is. Wanneer radioactief gelabelde liganden specifiek aan receptoren binden, kunnen tumorcellen middels nucleaire beeldvorming in beeld worden gebracht. Meestal worden hiervoor radionucliden gebruikt die gammastraling uitzenden (SPECT) of positronen (PET). Als dezelfde liganden echter gekoppeld worden aan radionucliden die alfaof bètastraling uitzenden, kunnen tumorcellen zeer lokaal en specifiek worden bestraald. Theranostics worden breed toegepast in de dagelijkse praktijk van de nucleaire geneeskunde. Een recent voorbeeld is prostaatspecifiek membraanantigeen (PSMA). PSMA wordt door prostaatkankercellen in verhoogde mate tot expressie gebracht in vergelijking met benigne prostaatweefsel en vormt daardoor een aantrekkelijk doelwit voor zowel diagnostiek (PET middels positronemissie van gallium-68 (68Ga) of fluor-18 (18F) gelabeld PSMA) als therapie (bètastraling middels lutetium-177 (177Lu) gelabeld PSMA of alfastraling middels actinium-225 (225Ac) gelabeld PSMA). Er wordt in toenemende mate ervaring opgedaan met PSMA-theranostics. Beeldvorming middels 68Ga-PSMA-PET/CT heeft in meerdere ziekenhuizen in Nederland een plaats verworven binnen de routinediagnostiek van prostaatkanker, bij primaire stadiëring en bij een biochemisch recidief, en wordt als zodanig ook genoemd in de Nederlandse richtlijnen. Een retrospectieve studie vergeleek de diagnostische waarde van 68Ga-PSMA-PET/CT met de ‘ouderdrs. L. W. M. van Kalmthout · prof. dr. M. G. E. H. Lam () afdeling Radiologie en Nucleaire geneeskunde, Universitair Medisch Centrum Utrecht, Utrecht, Nederland [email protected]
wetse’ standaard skeletscintigrafie in een groep met 126 prostaatkankerpatiënten die beide diagnostische onderzoeken ondergingen [1]. Bij patiëntanalyse werd een respectievelijke sensitiviteit van 98,7–100% versus 86,7–89,3% en een specificiteit van 88,2–100% versus 60,8–96,1% gevonden voor 68Ga-PSMA-PET/CT ten opzichte van skeletscintigrafie. De inferieure detectie van skeletscintigrafie wordt toegeschreven aan de graduele ontstaanswijze van ossale metastasen, waarbij de eerste fase wordt gekenmerkt door migratie van tumorcellen [2]. Hierop volgt een actieve osteoblastenreactie, waarna uiteindelijk pas sclerose ontstaat. Dit laatste is zichtbaar op skeletscintigrafie, terwijl receptorgerichte beeldvorming middels PSMA-PET/CT prostaatkankercellen gevoelig detecteert, ongeacht lokalisatie of osteoblastenreactie. Solide opgezette prospectieve studies moeten de diagnostische accuratesse echter nog definitiever bepalen [3]. Om deze wetenschappelijke lacune te dichten, zijn ein
Data Loading...
